Cmentarz żydowski w Jadowie znajduje około 1,8 km na zachód od centrum wsi, w rozwidleniu dróg wiodących do Sulejowa i Mokrej Wsi. Cmentarz zajmuje działkę na planie prostokąta, o przybliżonych wymiarach 60 x 130 m.
Data założenia nie jest znana. Datowanie nagrobków pozwala przypuszczać, że cmentarz powstał co najmniej w połowie XIX wieku. Brak bliższych informacji o jego wyglądzie przed 1939 r.
W okresie drugiej wojny światowej cmentarz stał się miejscem pochówków osób zabitych w Jadowie i jego okolicach. W zbiorowym grobie złożono ciała osób zamordowanych przez Niemców podczas deportacji jadowskich Żydów do obozu zagłady w Treblince.
Marian Karczewski w książce Czy można zapomnieć? tak opisał te wydarzenia: “Z getta wyjeżdżały drabiniaste wozy załadowane trupami tych, którzy niezbyt pospiesznie je opuszczali. Zwisały bezwładnie nogi, ręce, głowy – widać było, że ciała rzucano w pośpiechu. Wozy kierowały się na cmentarz żydowski, gdzie wykopano olbrzymi dół na zbiorową mogiłę (..). Blisko 600 trupów zwieziono do zbiorowej mogiły na cmentarz żydowski. Po kilku miesiącach jednak Niemcy wydobyli znajdujące się prawie w zupełnym rozkładzie ciała, wywieźli je gdzieś pod Węgrów i tam spalili”.
Dzięki materiałowi ikonograficznemu wiadomo, że po 1945 r. ocaleli z Zagłady jadowscy Żydzi ogrodzili i upamiętnili masową mogiłę.
Prawdopodobnie proces niszczenia cmentarza był kontynuowany także po wojnie. Skradziono m. in. metalowe elementy ogrodzenia zbiorowej mogiły, zniszczono także pomnik ku czci ofiar Zagłady…
[czytaj więcej]
Dalsza część postu jest dostępna na: http://cmentarze-zydowskie.pl/jadow.htm
Autor: Krzysztof Bielawski
Bibliografia: Karczewski M., Czy można zapomnieć?, Warszawa 1969